زعفران یکی از قدیمیترین گیاهان ادویهای و دارویی است که همواره مورد توجه مردم بوده است. عده ای از پژوهشگران منشا زعفران را ایران زمان مادها میدانند، درحالی که عدهای دیگر مبدا زعفران را منطقه وسیعتری میدانند و معتقدند که منشا زعفران یونان، ترکیه، آسیای صغیر و ایران میباشد و بعد کشت آن از مشرق تا شمالیترین نقاط هندوستان و چین و از غرب تا اسپانیا گسترش یافته است.
زعفران بهدلیل ترکیبهای فعال موجود در کلالهاش از زمانهای باستان بهعنوان یکی از گونههای گیاهی معروف و گرانقیمت دارویی و ادویهای مطرح بوده و دارای خواص درمانی از جمله آرامبخش و دارای اثر ضد سرطان و ضد التهاب میباشد. علاوهبر این دارای کاربردهای دیگری در صنایع آرایشی و غذایی نیز میباشد.
در کشت و تولید زعفران، تراکم بنه و الگوی کشت به منظور حصول عملکرد بهینه حائز اهمیت میباشد.با توجه به اینکه کشت و تکثیر زعفران از طریق بنه انجام میشود. از اینرو انتخاب تراکم بنه مناسب علاوه بر اینکه دوره بهرهبرداری این محصول را افزایش میدهد، منجر به افزایش عملکرد و کاهش فاصله زمانی بین کاشت تا حصول عملکرد اقتصادی محصول نیز میگردد.
با وجود آنکه تراکم بنه در واحد سطح بستگی به نوع و روش کشت، دانش بومی زارعان و اندازه بنه داشته و متغیر بوده و در منابع مختلف بین ۵/۱ تا ۱۰ تن در هکتار گزارش شده است.
طی تحقیقی که با هدف ارزیابی اثر عمق و تراکم کاشت برای انتخاب تراکم و عمق کاشت مناسب بر عملکرد گل و ویژگیهای بنه زعفران به منظور بهینه سازی تولید آن در شرایط کرمانشاه بود نشان داد که تراکم بنه، تعداد گل در واحد سطح را تحت تاثیر قرار داد، به طوری که بیشترین تعداد گل در مترمربع با فاصله کاشت ۶ سانتی متر بنه و کمترین تعداد گل مربوط به فاصله کاشت ۱۲ سانتیمتر بود. گل زعفران قبل از هر اندام هوایی دیگر ظاهر میشود و تشکیل گل و عملکرد اقتصادی زعفران در هر سال وابسته به ذخیره مواد فتوسنتزی در بنه زعفران در فصل زراعی قبل از آن میباشد. مطالعات نشان داده که رابطه نزدیکی بین اندازه بنه و گلدهی در زعفران وجود دارد. نتایج حاصل از بررسی اثر بنه در گلآوری زعفران حکایت از آن دارد که در بنههایی با وزن کمتر از ۸ گرم توان گلآوری محدود است، در حالیکه درصد گلآوری و مقدار گل بنههای بیش از ۱۰ گرم افزایش چشمگیری داشته است. در بررسی اثر فاصله گیاه بر عملکرد گل بیان کردند که با افزایش فاصله کشت، عملکرد وزن تر گل و عملکرد ماده خشک و تر کلاله کاهش یافت.
عمق کاشت زعفران یکی از مسائل مهم زراعت زعفران است. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین تعداد گل، وزن تر گل، وزن تر و خشک کلاله، وزن تر برگ و تعداد بنه در عمق کاشت ۱۵ سانتیمتر مشاهده شد. با توجه به اینکه دوره تولید در ایران طولانی است، بنابراین عمق کاشت باید به اندازهای باشد که قبل از این مدت، پداژههای جدید در اعماق سطحی خاک تشکیل نشوند، زیرا هر سال بنه مادری حذف و در بالا و کنار آن پداژههای جدید تشکیل میشود، در صورتی که هنگام کاشت بنه مادری اصلی بهصورت سطحی و کمتر از ۱۵ سانتیمتر کشت شود این پداژههای جدید هر ساله به سطح خاک نزدیک شده و ممکن است با مواجه شدن با شرایط محیطی نامناسب مانند سرما و خشکی خسارت دیده و به این صورت طول دوره بهرهبرداری زعفران کاهش یابد. عمق کاشت متوسط بهدلیل داشتن شرایط محیطی مناسب وزن تر و خشک عملکرد بهتری داشتهاند ولی افزایش عمق کاشت باعث ایجاد مقاومت در خروج گلها از خاک شده و موجب کاهش وزن تر و خشک آنها میگردد.
منبع: دوماهنامه علمی – پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
جلد ۳۳، شماره ۳، صفحه ۳۷۲-۳۶۱ (۱۳۹۶)
خرید زعفران با کیفیت، به صرفه و اقتصادی
جهت خرید محصولات زعفران راونگ به فروشگاه آنلاین راونگ مراجعه کنید. همچنین جهت خرید عمده زعفران با بخش فروش و بازرگانی زعفران راونگ تماس بگیرید.
