تاثیر مدت زمان نگهداری کلاله زعفران بر میزان ترکیب کروسین

زعفران گیاهی علفی و چند ساله، بدون ساقه، دارای پیاز غده ای کروی شکل از خانواده زنبقی ها می‌باشد. فرآورده تجاری آن شامل کلاله و ناحیه انتهایی خامه گل است. از زعفران در طب سنتی به عنوان گیاه شادی آور یاد می‌شود. زعفران از گیاهان مهم استان خراسان بوده که شهرستان‌های این استان درصد اعظم زعفران دنیا را تامین می نمایند.
زعفران دارای تعدادی ترکیب مهم می‌باشد که برای آن خواص بیولوژیکی فراوان ذکر کرده‌اند. یکی از این ترکیبها کروسین (Crocin) است.

کروسین، ترکیبی کارتنوییدی و قابل حل در آب می‌باشد که عامل رنگ زعفران است.
زعفران علیه طیف وسیعی از تومورها در موش و سلول‌های لوسمی انسان و دیگر مدلهای سرطانی عملکرد خوبی داشته و باعث بهبودی در گردش خون، درمان بیماریهای قلبی و عروقی، درمان کوفتگی و ضرب‌دیدگیها، هپاتیت، افزایش بیگانه‌خواری ماکروفاژ و افزایش ایمنی بدن می‌شود. حساسیت نسبت به این ماده فوق‌العاده نادر گزارش شده است.

کروسین در اثر اکسیداسیون نوعی کارتنویید به نام پروتوکروسین بوجود می‌آورد که ماده‌ای رنگی است و در اثر هیدرولیز کروسین تبدیل می‌شود. کروسین‌ها یا با نابود کردن سلولهای سرطانی و یا به تعویق انداختن شروع حالت سرطان زدایی تومورها، سبب کنترل تومورها می‌گردند. همچنین کروسین یک ماده با خاصیت ضدسکته‌ای (anti-apoplectic) می‌باشد.
در تحقیقی که تاثیر شرایط نگهداری کلاله زعفران بر میزان ترکیب کروسین زعفران مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده است بهترین شرایط نگهداری کلاله زعفران در محیط تاریک می‌باشد.
بررسی نتایج تاثیر مدت زمان (۲۰ ماه)، در شرایط نور، محیط تاریک و در یخچال نشان داد که نمونه‌های کلاله زعفران نگهداری شده در سرما دارای میزان کمتری کروسین نسبت به نمونه‌های در نور و تاریکی داشت. بنابراین با توجه به این‌که تولیدکنندگان و یا خریداران گل نسبت به خرید زیاد آن اقدام می‌نمایند، بهتر است جهت حفظ این ترکیب مهم در طول جداسازی کلاله و زمان فروش در فروشگاهها نسبت به نگهداری زعفران، دور از نور و حرارت اقدام نمایند.

منبع

فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
برگرفته از مقاله تاثیر مدت زمان نگهداری کلاله زعفران (Crous sativus L.) بر میزان ترکیب Crocin